Printversie

Meer dan één vierde alle startende zelfstandigen doet dit in een vrij beroep

In 2010 startten in België 85.032 personen als zelfstandige. Meer dan één vierde (26,7%) deed dat in een vrij beroep. Dat meldt FVIB, de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen, op basis van RSVZ-gegevens. Het vrije beroep is daarmee de tweede populairste sector om in te starten, na de Handel (33,3%). ‘Het vrije beroep is en blijft aantrekkelijk’, zegt Jan Sap, secretaris-generaal. ‘En dat aanzuigeffect is de afgelopen jaren alleen nog maar toegenomen. In vergelijking met 2005 zijn er 42,3% meer starters in het vrije beroep. Verhoudingsgewijs stoppen vrije beroepen ook minder gemakkelijk met hun praktijk. Bovendien staan er voor elke stoppende vrije beroepsbeoefenaar drie starters klaar.’ Volgens FVIB liggen onder meer de lage conjunctuurgevoeligheid, relatieve werkzekerheid en de toenemende associatievorming aan de basis van de stijging. FVIB brengt de cijfers uit naar aanleiding van haar jaarverslag 2010-2011.

Het vrije beroep telde vorig jaar 22.681 starters, ofwel 26,7% van het totaal aantal zelfstandige starters. Bij de klassieke vrije beroepen is de paramedische sector – met o.a. kinesitherapeuten, verpleegkundigen, psychologen – het meest populair (19,9% of 4.511 starters). Het minst aantal starters vinden we terug bij de gerechtsdeurwaarders (0,1% of 34 starters). Voor een aantal vrije beroepen moeten we uiteraard rekening houden met de beperking van het aantal standplaatsen (bv. gerechtsdeurwaarders, notarissen).

2.810 startende 50-plussers 
Meer dan de helft start voor hun 35ste levensjaar (54,2% of 12.282 personen). De meeste starters zijn tussen de 25 en 30 jaar oud (20,8% van alle starters). Toch waren er ook 2.810 startende 50-plussers in het vrije beroep. Zo startten nog twee mannelijke artsen na hun 70ste. Het zijn echter niet allemaal late roepingen. Een deel van de starters op late leeftijd zijn vrije beroepers die zich opnieuw als zelfstandige inschrijven na bijvoorbeeld een carrière in het buitenland.

Vlaams – evenveel mannen als vrouwen
In het vrije beroep startten in 2010 ongeveer evenveel mannen als vrouwen (50,3% mannen tegenover 49,7% vrouwen). Meer dan de helft van de starters (56,2%) heeft zijn adres in Vlaanderen. Wallonië telt 28,4% van het totaal aantal starters, Brussel 14,2%. 257 personen (of 1,1%) gaf een adres in het buitenland op.

Minder stoppers 
In 2010 hebben 4.782 starters in hetzelfde jaar hun activiteit weer stopgezet. 16,6% (ofwel 796 personen) daarvan waren vrije beroepsbeoefenaars. In verhouding tot andere sectoren doet het vrije beroep het goed. Zo sloten bijvoorbeeld 1.911 handelaars in 2010 hun in dat jaar opgestarte zaak, dat is 40% van het totaal. 

Voor elke vrije beroepsbeoefenaar die zijn activiteit in 2010 heeft stopgezet, stonden er 3,1 starters tegenover. Het vrije beroep scoort daarmee het best. Over alle sectoren heen waren er voor 1 stoppende zelfstandige 2,2 starters. Ter vergelijking, in de sector van de handel stonden 1,8 starters klaar voor 1 stopper. In de landbouw en visserij waren dat respectievelijk 1,7 en 1,6.

Verklaringen 
Het vrije beroep is een zeer aantrekkelijke sector voor starters. De lage conjunctuurgevoeligheid,  de relatieve werkzekerheid en de onafhankelijke beroepsuitoefening zijn zeker belangrijke verklaringen. Iedereen heeft het vrije beroep nodig op de cruciale momenten van het leven: aankoop van een woning, trouwen, sterfgeval, bouwen van een huis, ziekte, gezondheidspreventie, boekhouding…

Associatievorming is tevens een factor.  Door de steeds complexere maatschappelijke context, het meer veeleisende cliënteel, de hoge werkdruk, toenemende administratie en het rendabel houden van een praktijk, is alleen een praktijk beginnen steeds moeilijker. Als jonge starter kunnen beginnen in een vorm van samenwerking, is een aanlokkelijk alternatief. 

Ten slotte speelt ook het positieve imago en de grotere toegankelijkheid van het hoger onderwijs een rol. Denk maar aan het stijgende aantal inschrijvingen aan de universiteiten vandaag.

Jaarverslag
FVIB lanceert de cijfers naar aanleiding van de publicatie van haar jaarverslag 2010-2011. Dit document verduidelijkt de structuur van FVIB, bundelt de belangrijkste syndicale realisaties en geeft een overzicht van de activiteiten en communicatieacties. Ten slotte biedt het jaarverslag een summier resumé van de statistische gegevens over het vrije beroep.  

Bericht aan de redacties: Wij kunnen u in contact brengen met een vrij beroepsbeoefenaar die in 2010 is gestart. 

Meer info: Sanderijn Vanleenhove, woordvoerster
0479 44 50 78 of sanderijn.vanleenhove@unizo.be.