"Terwijl in andere sectoren het aantal vacatures de laatste tijd afneemt en ontslagen dreigen, neemt de tewerkstelling bij vrije en intellectuele beroepen net toe”, zegt Jan Sap, secretaris-generaal van de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen (FVIB) op basis van RSZ-cijfers. “Vandaag telt de sector van de vrije en intellectuele beroepen in ons land 258.157 werknemers. Dat zijn er 40% meer dan tien jaar terug. Opmerkelijk is bovendien dat het aantal beroepsbeoefenaars, namelijk 251.464 vrije beroepen, lager ligt dan het aantal werknemers dat ze tewerk stellen. Voor elke beoefenaar van een vrij beroep staat er minstens één werknemer tegenover.” Bij de vrije en intellectuele zijn er 39.312 werkgevers geregistreerd voor 258.157 arbeidsplaatsen. Gemiddeld heeft elke werkgever dus 6,6 mensen in dienst. Volgens de Federatie is de sector van het vrije beroep minder conjunctuurgevoelig en bijgevolg een stabiele en aantrekkelijke werkgever. Daarnaast ziet FVIB ook de toename van het aantal associaties in het vrije beroep als reden voor de tewerkstellingsstijging. Grotere praktijken met meerdere beroepsbeoefenaars hebben sneller ondersteunend personeel (secretariaat, assistenten) nodig dan kleinere praktijken of solopraktijken.
De grootste werkgevers zijn de intellectuele beroepen zoals verzekeringsmakelaars, bankagenten of computerconsultants met samen 121.882 werknemers. Kijken we enkel naar de ‘klassieke’ vrije beroepen, dan blijkt de medische sector (met o.a. apotheken, verpleegkundigen, praktijken van specialisten) absolute koploper met 53.228 mensen in dienst. De bouwkundige sector (o.m. architecten, ingenieurs, landmeters-experten) stellen 34.811 mensen tewerk, de economische sector (o.a. accountants, boekhouders, revisoren) 31.172 en de juridische sector (o.m. advocaten, notarissen, gerechtsdeurwaarders) 17.064.
Meeste arbeidsplaatsen in Vlaanderen
Meer dan de helft van het aantal arbeidsplaatsen (53% ofwel 136.160 arbeidsplaatsen) bevindt zich in het Vlaams Gewest. Vlaanderen telt ook het meeste werkgevers-vrije beroepen: 22.495 ofwel 57% van het landelijke totaal. Het Waals Gewest telt 56.793 arbeidsplaatsen (22% totaal) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 65.204 (25% van totaal).
Evolutie
In 2011 waren bij vrije en intellectuele beroepen 258.157 werknemers in dienst. Een stijging van 2,4% in vergelijking met vorig jaar en zelfs een stijging van maar liefst 40% over een periode van tien jaar. De grootste toename van het aantal arbeidsplaatsen afgelopen decennium vinden we terug bij de economische beroepen (+68%). In vergelijking met 2010 stelt de bouwkundige sector bijna één vijfde meer mensen tewerk (+18%). Het aantal arbeidsplaatsen bleef de afgelopen tien jaar elk jaar stijgen, met uitzondering van 2007-2008 (-4%). Dat komt door een daling van de tewerkstelling bij de intellectuele beroepen.
Verklaringen
In de eerste plaats zijn zeker de klassieke vrije beroepen (economische, medische, juridische en bouwkundige) minder conjunctuurgevoelig. Nagenoeg jaar na jaar stijgt de tewerkstelling bij deze sectoren. Logisch, want ook in financieel en economisch moeilijke tijden blijven mensen bij manier van spreken bouwen, trouwen en ziek worden. Ook de economische beroepen zijn in crisistijden als raadgevers van ondernemers zeker noodzakelijk. De intellectuele beroepen zijn iets meer conjunctuurgevoelig. In de periode 2007-2009 nam het aantal arbeidsplaatsen er af, met de daling van de totale tewerkstelling in 2007-2008 als gevolg.
Een tweede reden ligt in het feit dat steeds meer vrije beroepen samenwerken. Een grotere praktijk vraagt meer management waardoor vrije beroepen sneller ondersteunend personeel gaan aanwerven, zoals secretariaatsmedewerkers of tandartsassistenten of boekhouders in loondienst.
Bericht aan de redacties: Als bijlage vindt u de bijhorende tabellen.