Twee huisartsen minister en één arts-specialist (gynaecoloog) staatssecretaris in een Belgische regering. Dat is de balans na een moeizame regeringsformatie. Dr. Moens juicht dit toe en wijst op de toekomstige veranderingen binnen de gezondheidszorg.
Twee huisartsen minister en één arts-specialist (gynaecoloog) staatssecretaris in een Belgische regering: nog nooit gezien in mijn 26-jarige medico-politieke carrière en allicht ook niet in de Belgische geschiedenis. Met zeer belangrijke competenties: Maggie De Block (Open VLD): Sociale zaken en Volksgezondheid; Daniël Bacquelaine (MR):Pensioenen; en Elke Sleurs (N-VA) staatssecretaris met een ongewone combinatie van bevoegdheden: Fraude- en Armoedebestrijding, Personen met een beperking en Wetenschapsbeleid.
Vijftien jaar geleden switchte chirurg Reginald Moreels (CVP) vanstaatssecretaris naar minister van Ontwikkelingssamenwerking. Ex-staatssecretaris bevoegd voor Asiel en Migratie en Armoedebestrijding, Maggie De Block onder Di Rupo, werd gedurende 139 dagen minister van Justitie in lopende zaken om dan, zoals ze koning Filip I toevertrouwde bij de eedaflegging, haar droom werkelijkheid te zien worden. Ondertussen groeide ze uit tot de populairste politicus van Vlaanderen en – ongewoon voor een Vlaams politicus – kan ze ook op heel wat sympathie rekenen in Franstalig België.
Net zoals bij de start van haar mandaat als staatssecretaris krijgt minister De Block onmiddellijk af te rekenen met kritiek wegens haar fysionomie. De criticasters vergeten daarbij de definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie: "Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijkwelzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken."
Onze nieuw minister pakt echter onmiddellijk de echte problemen aan. We weten dat ze haar nieuw ambt zeer goed heeft voorbereid. Binnen de 24 uur na haar benoeming door de Koning had ze het al over de hervorming van de financiering van de ziekenhuizen. Ze is perfect op de hoogte dat een grote meerderheid van ziekenhuisartsen niet akkoord gaan met de door het KCE opgemaakte methodologie en planning om de ziekenhuisfinanciering te herzienen dat de door de ziekenhuisbeheerders geplande hold-up op de artsenhonoraria het bestaande overlegsysteem totaal zou kunnen ontwrichten. We kunnen maar hopen dat de termen "via een breed overleg" die dienaangaande in de regeringsverklaring worden gebruikt een andere invulling krijgen dan onder het vorige kabinet. BVAS en VBS wensen echte inspraak en geen pro forma bijeenkomsten zoals bij het KCE die alleen maar dienen om een schijn van medezeggenschap hoog te houden en om de namen van de deelnemers als schaamlap te kunnen misbruiken.
De 22 bladzijden in het regeerakkoord die aan een "Betaalbare, toegankelijke en kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg" worden gewijd, bevatten alle mogelijke knelpunten van de voorbije zeven jaar Onkelinx. De zware portefeuille die Maggie De Block ongetwijfeld in handen kreeg omwille van haar vakkennis, haar pragmatisme en uiteraard ook door haar populariteit, zal de CD&V hebben doen knarsetanden. De burger stemde de socialisten in de federale oppositie en met hen, hun studiediensten en mutualiteiten. De Koning benoemde een minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid die niet naar de pijpen van de grootste Belgische mutualiteitmoet dansen. De passus uit het regeerakkoord dat het overlegmodel moet behouden worden maar gemoderniseerd is bij deze alvast in de juiste richting gestapt. Zal het terug mogelijk worden dat de partners van de medico-mut een akkoord afsluiten dat niet onmiddellijk ondergraven wordt door de mutualiteiten die bij hun ministers gingen klagen dat ze niet helemaal hun zin hadden kregen en "en passant" nog wat tientallen miljoenen inpikten op de artsenhonoraria? BVAS wil het inmiddels 52 jaar oude systeem van akkoorden verderzetten, maar met de garantie dat de afgesproken honoraria tijdens de duur van het akkoord worden behouden. Als de financiële nood te hoog zou worden, moet de minister dan maar de tering naar de nering zetten door de terugbetalingnaar beneden aan te passen. Of fouten van haar voorgangster uitwissen vb. door investeringen stop te zetten in overbodige zorgprogrammas's cardiologie die Onkelinx met haar KB van 12 juni 2012 mogelijk maakte. Daarmee komt ze in het vaarwater van de gemeenschapsministers, maar federaal minister De Block houdt wel de portemonnee vast. Met de gemeenschapsministers zal niet alleen over veiligheid en kwaliteit van de zorgverlening moeten worden overlegd, maar zeker ook over de samenwerking tussen ziekenhuizen. Dat belooft een harde dobber te worden, want blauwe fabriekjes kennen we nog wel, maar blauwe ziekenhuizen in België zijn eerder schaars.
Een ernstige aanpak van het risico op Ebola in België staat niet in het regeerakkoord, maar moet nu mogelijk worden. Antagonist Onkelinx is niet meer bevoegd, en haar tegenhanger De Crem werd geneutraliseerd tot staatssecretaris Buitenlandse Handel. Wordt in het militair hospitaal in Neder-over Heembeek een volwaardige Ebola opvang uitgebouwd? In de Vlaamse rand kan dat voor N-VA ministervan Defensie en Openbaar Ambt, Steven Vandeput geen onoverkomelijk probleem zijn in de regering Michel I. Tenzij die regering bezwaar zou maken omdat het Belgisch leger in handen viel van een N-VA minister.
We beseffen nog niet welke tsunami er door de Belgische instituties zou kunnen razen. Maar de op til zijnde veranderingen stemmen ons hoopvol en vragen om onze deelname. Het is niet het moment om afwachtend aan de kant te blijven staan, zeer zeker niet als de in voege zijnde wettelijke groeinorm van 3 % in de gezondheidszorg dreigt gehalveerd te worden.
Dr. Marc Moens, ondervoorzitter BVAS, secretaris-generaal VBS
Verscheen in MediQuality van 15.10.2014 onder de titel: "Eens geen juristen-, maar een artsenregering?".