De basisopleiding van vrije beroepers bereidt onvoldoende voor op het ondernemerschap. Dat blijkt uit een rondvraag bij zon 500 beroepsbeoefenaars door de bij UNIZO geassocieerde Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen (FVIB). Slechts één op tien of zelfs minder verwerft de essentiële ondernemersvaardigheden zoals marketing, personeelsbeleid en financieel beheer in de basisopleiding. Drie vierde van de ondervraagden staat positief om een vak bedrijfsbeheer op te nemen in het lessenpakket van de basisopleiding. Jaarlijks starten zon 20.000 ondernemers in het vrije beroep, zonder dat ze hiervoor voldoende zijn opgeleid. Het is aan de Vlaamse Regering om de voorbereiding tot een autonome praktijkvoering in de hogere opleiding of voorziene stage te integreren , zegt FVIB secretaris-generaal Katrien Penne. Zij benoemt hiermee alvast één van de prioriteiten uit de memoranda naar aanleiding van de regionale verkiezingen. FVIB stelde de prioriteitenprogrammas voor op de vooravond van de viering van haar 50-jarig bestaan.
Een vrije beroepspraktijk uit de grond stampen of succesvol runnen, houdt meer in dan het correct en kwalitatief beoefenen van het beroep. Cliënteel werven, rekruteren en coachen van personeel, administratieve formaliteiten, winstoptimalisatie& Een vrij beroeper is vandaag zonder meer een zaakvoerder. 77% van de ondervraagden meent echter in de basisopleiding onvoldoende ondernemersvaardigheden te hebben meegekregen om zijn praktijk te kunnen managen. De studies die leiden tot medische vrije beroepen zoals arts, tandarts en kinesitherapeut blijken het minst toereikend. Slechts 4,3% heeft naar eigen zeggen voldoende ondernemersvaardigheden in zijn basisopleiding verworven.
Kennis over steunmaatregelen krijgt men het minst in de basisopleiding (0,4%). Maar ook vaardigheden inzake marketing (3,4%) en personeelsbeleid (4,4%) ontbreken nagenoeg. Eén op tien tot één op vijf schoolt zich hiervoor bij via bv. de beroepsorganisatie of opleidingsinstellingen. Het meest tekenend is dat één derde tot de helft van de ondervraagden zijn vaardigheden ofwel in de praktijk zelf verwerft of zelfs helemaal niet. Drie vierde van alle ondervraagden wil bedrijfsbeheer in het lessenpakket van de basisopleiding opnemen.
In haar memorandum voor de Vlaamse verkiezingen van 7 juni pleit FVIB er dan ook voor om de voorbereiding tot een autonome praktijkvoering in de hogere opleiding of voorziene stage te integreren. De Federatie vraagt hiervoor overleg tussen de onderwijs- en beroepswereld om de praktische modaliteiten vast te leggen.
Beleid aangepast aan de professionalisering en management van de vrije beroepspraktijk
In haar prioriteitenprogramma voor de Vlaamse verkiezingen bepleit FVIB nog een aantal andere maatregelen.
Vandaag geraken veel assistentieberoepen niet ingevuld, omdat er geen of weinig specifieke opleidingen voorhanden zijn. Op korte termijn wil FVIB dat VDAB en Syntra oplossingen uitwerken, op lange termijn is dit de taak van de onderwijssector zelf. Hiervoor is het noodzakelijk de beroepscompetentieprofielen waarop de opleidingen gebaseerd zijn, te inventariseren en te coördineren. Permanent overleg tussen vertegenwoordigers uit de beroepssectoren en het onderwijs is onontbeerlijk.
Associatievorming biedt een maximum aan kansen voor het vrije beroep. Enerzijds garandeert het de kwaliteit en efficiëntie van de dienstverlening. Anderzijds zorgt het voor de aantrekkelijk van het beroep en voor continuïteit van de praktijk. Gezien het belang van associatievorming, verlangt FVIB aangepaste beleidsinstrumenten om deze praktijkvorm te ondersteunen.
Vrije beroepers moeten zich permanent en vaak verplicht bijscholen. Zij moeten hiervoor volwaardig een beroep kunnen doen op de KMO-Portefeuille. Deze subsidie moet aan de behoeften van de vrije beroepen getoetst worden, zodat zij er optimaal gebruik van kunnen maken.
Specifieke aandacht voor de zelfstandige zorgverstrekker
De zelfstandige zorgverstrekker zit vandaag nog te veel geprangd tussen veelal overlappende initiatieven enerzijds op het Vlaamse en anderzijds federale niveau. Een gezondheidszorgbeleid is pas efficiënt en effectief wanneer beide beleidsniveaus zich op elkaar afstemmen. De beroepssectoren moeten hierbij als representatieve gesprekspartner kunnen fungeren en moeten een duidelijke positie krijgen in het beleid.
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest als aandachtspunt
Het vrije beroep is een specialiteit van de Brusselse economie. Daarom stelt FVIB een aantal prioriteiten voor het Brusselse Gewest voorop. Zo moeten vrije beroepers volledige toegang krijgen tot de bestaande ondersteuningsmaatregelen voor ondernemers. FVIB vraagt daarnaast een fiscaal beleid dat steunt op de harmonisering van de lokale fiscaliteit en komaf maakt van zogenaamde pestbelastingen. Inzake vestiging en ruimtelijke ordening moet het beleid de gemengdheid aanmoedigen en op het vlak van mobiliteit moet het tegemoet komen aan de behoeften van de vrije beroepers (bv. gratis kort parkeren). Ten slotte moet Brussels Gewest het onderlinge netwerken van vrije beroepen promoten en bevorderen.
Europa en het vrije beroep
In het memorandum voor de Europese verkiezingen wijst FVIB op het vrije beroep als steeds groeiende sociaal-economische factor binnen de Europese kenniseconomie. FVIB vraagt op Europees niveau de erkenning van de eigenheid van het vrije beroep bij de ontwikkeling van regelgeving. Daarnaast pleit de Federatie voor de zogenaamde impacttoets. Het vrije beroep moet als gesprekspartner en adviseur kunnen optreden bij de invoering van regelgeving. Ten slotte wil FVIB een coherent beleid waar ruimte blijft voor zelfregulering en de erkenning van de beroepsinstanties.
50 jaar Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen
FVIB is de meest representatieve interprofessionele organisatie voor het vrije beroep en behartigt de belangen van de sector op elk niveau. De ondernemersprioriteiten in beide memoranda zijn hiervan een uitvloeisel. De Federatie ontstond in 1959 in de schoot van het toenmalige NCMV, maar groeide intussen uit tot een volwaardige koepelorganisaties. Naast belangenverdediging brengt FVIB expertise en netwerking dichtbij de vrije beroepspraktijk via activiteiten, wetenschappelijk onderzoek en nuttige publicaties. FVIB viert vandaag haar 50-jarig bestaan met een feestelijke receptie in de Ark in Antwerpen. Om haar rol als representatieve ondernemersorganisatie kracht bij te zetten, stelde FVIB aan de vooravond van deze feestelijkheden de memoranda naar aanleiding van de regionale verkiezingen voor. Eerder al overhandigde de Federatie de prioriteitenprogrammas aan de politieke partijen.
Klik hier voor het memorandum voor de Vlaamse verkiezingen
Klik hier voor het memorandum voor de Europese verkiezingen